Inleiding

Toen in 2015 het boek Protocollaire ouderenzorg van Brandon et al. verscheen, was zoiets nog niet op de markt. Een boek dat vertelde hoe je ouderenzorg gestructureerd kon vormgeven als huisarts en praktijkondersteuner. Er was veel vraag naar dit boek en het werd bijgedrukt.

De ontwikkelingen van de ouderenzorg in de eerstelijn zijn snel gegaan en een praktijkondersteuner in de huisartsenpraktijk, die de huisarts ontlast bij de zorg voor de meer of minder kwetsbare ouderen, is ondertussen in veel praktijken aanwezig. Een paar jaar geleden ontstond het idee dat een nieuwe uitgave misschien wel beter zou zijn dan het oude boek te herdrukken. Het NHG maakte in samenwerking met Uitgeverij Prelum ondertussen een nieuwe reeks boeken ‘… in de huisartsenpraktijk’, en gaf toen het startschot voor het maken van het boek: Ouderenzorg in de huisartsenpraktijk.

Wij hebben ons daar sinds januari 2022 als een dolle op gestort. Het boek was al niet meer leverbaar. Er moest zo snel mogelijk een nieuw boek komen! We bedachten een structuur, hielden een online brainstormsessie met vakgenoten en zijn hard aan het werk gegaan om auteurs te verzoeken hun hoofdstuk te herschrijven en nieuwe auteurs te zoeken bij de onderwerpen die we voor ogen hadden. We ontmoetten enorm veel positieve en gepassioneerde mensen die werken voor of met ouderen en hun medewerking welwillend en enthousiast verleenden. We zijn er blij mee, dat er zoveel disciplines meegewerkt hebben aan dit boek. Met trots kunnen we zeggen dat het motto dat we aan het boek meegaven niet voor niets is: Ouderenzorg is netwerkzorg!

De afgelopen jaren is er gelukkig steeds meer aandacht gekomen voor de zeer diverse wensen en ideeën van ouderen. DE oudere bestaat niet. Het is steeds meer duidelijk geworden dat we maatwerk zullen moeten leveren en vooral: luisteren naar ouderen. Hoe ervaren ze hun kwaliteit van leven en wat willen ze en wat niet (meer)? Dokters leren zo dat iets niet doen soms ook een kunst is.

Met de grote stroom kwetsbare ouderen die op ons afkomt, is het noodzakelijk samenwerking op te zoeken en zorg daar te laten plaatsvinden waar deze hoort. We hopen en verwachten dat dit boek hieraan bijdraagt.

Huisartsen, praktijkondersteuners, alle eerstelijnswerkers in de ouderenzorg en, niet te vergeten, zij die in opleiding zijn voor deze beroepen, kunnen ons inziens allen profiteren van de kennis en ideeën verzameld in dit boek.

Dit alles vormgeven hadden wij niet gekund zonder Annet Wind. Birgit vroeg haar als mentor toen zij deze klus aanvaardde. Annet zei daar niet alleen ‘ja’ tegen, maar koppelde haar onmiddellijk aan Vivian. Dat was een gouden greep voor beiden en het leidde tot een mooie samenwerking. Hetzelfde werkethos, volledig aansluitende/ complementaire ideeën, dezelfde doortastendheid, eerlijk naar elkaar toe en allebei kunnen we het wel gebruiken als iemand ons af en toe eens afremt en zegt, het is mooi weer, je kunt het ook ná het weekend doen.

Annet, bedankt! Ook voor het meelezen, we zijn blij dat de Landelijke adviesgroep eerstelijnsgeneeskunde voor ouderen (Laego) opnieuw zijn naam aan dit boek heeft willen verbinden.

Dank ook aan Vilans, aan de Nederlandse Vereniging van Praktijkondersteuners en Praktijkverpleegkundigen (NVvPO) en aan Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN), afdeling Praktijkverpleegkundigen en praktijkondersteuners, voor het verbinden van jullie naam aan dit boek. Samen kunnen we het beter!

Jean Muris las namens opdrachtgever NHG, om te borgen dat dit boek overeenkomt met de richtlijnen van het NHG en de standpunten van de LHV. Dank Jean, voor je ‘down-to-earth’, eerlijke en supergezwinde suggesties. Ariette Sanders, dank voor je inzet aan het begin van dit proces. En Brenda Frederiks, jurist, dank voor het meelezen, becommentariëren en goedkeuren van de inhoud van hoofdstuk 6!

Wij wensen iedereen veel plezier, enthousiasme en lichtheid bij het aan de slag gaan in de ouderenzorg en met dit boek!

Birgit Oostveen, huisarts en kaderarts ouderengeneeskunde

Vivian Kenter-Hupkes, praktijkondersteuner en consulent ouderenzorg

April 2023